بواسیر، عارضه‌ای است که با تورم و التهاب رگ‌های ناحیه‌ی مقعد و رکتوم همراه است، میتواند علائمی آزاردهنده مانند درد، خونریزی، خارش و احساس پری در ناحیه مقعد را به دنبال داشته باشد. در میان روش‌های درمانی مختلفی که برای بواسیر وجود دارد، حجامت به‌عنوان یکی از روش‌های طب سنتی، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. حجامت برای درمان بواسیر که سابقه‌ای دیرینه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف دارد، بر پایه ایجاد تعادل در اخلاط بدن و پاکسازی خون بنا شده است. هدف از این مقاله، بررسی اثربخشی حجامت برای بواسیر است. در این راستا ما در طب ایرانی یسنا، ابتدا به بررسی علل و انواع مختلف حجامت و بواسیر و همچنین روش‌های درمانی رایج آن خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
- معرفی روش های درمانی طب سنتی رایج بواسیر
- بررسی مکانیسم اثر حجامت در درمان بواسیر
- توصیه های رژیم غذایی و پرهیز از مواد سودازا
- گروه های ممنوع برای درمان بواسیر با حجامت
- سخن پایانی
- سوالات متداول
معرفی روش های درمانی طب سنتی رایج بواسیر
طب سنتی با سابقه دیرینه خود، روش‌های درمانی متعددی را برای بواسیر ارائه می‌دهد که در کنار روش‌های طب نوین، می‌توانند در تسکین علائم و بهبود این عارضه موثر باشند. یکی از این روش‌ها حجامت بواسیر و زالودرمانی می‌باشد.
- زالودرمانی، یکی از روش‌های رایج در طب سنتی برای درمان بواسیر است. زالو با مکیدن خون از ناحیه مقعد، به کاهش تورم، التهاب و درد کمک می‌کند. همچنین، زالوها با ترشح آنزیم‌های خاص، به بهبود گردش خون در ناحیه‌ی مقعد و لگن کمک می‌کنند.
- استفاده از داروهای گیاهی نیز در طب سنتی برای درمان بواسیر رایج است. گیاهانی مانند بابونه، گل محمدی، بادرنجبویه، اسفرزه و شاه‌تره به دلیل خواص ضدالتهابی، ضددرد و قابض، می‌توانند در تسکین علائم بواسیر موثر باشند.
- حجامت، روش دیگری از طب سنتی است که برای درمان بواسیر به کار می‌رود. در حجامت، با ایجاد خراش‌های کوچکی در پوست و تخلیه مقداری خون، به تعادل در اخلاط بدن و پاکسازی خون کمک می‌شود. متداول‌ترین روش این روش، حجامت ساکرال برای بواسیر می‌باشد که به حجامت عام نیز معروف است.
- علاوه بر این روش‌ها، استفاده از حمام‌های Sitz (حمام‌های گرم با بابونه یا گل محمدی)، کمپرس سرد و گرم و رعایت رژیم غذایی مناسب که سرشار از فیبر باشد، نیز میتواند در درمان بواسیر و تسکین علائم آن موثر باشد.
بررسی مکانیسم اثر حجامت در درمان بواسیر
طب سنتی، بواسیر را ناشی از غلبه سودا در بدن می‌داند. سودا، یکی از اخلاط چهارگانه بدن است که از صفرا، بلغم و خون تشکیل شده است. سودا میتواند منجر به خشکی، سردی و تیرگی در بدن شود. ناحیه‌ی مقعد و رکتوم، به دلیل مجاورت با مجرای گوارشی، مستعد تجمع سودا و بروز بواسیر است. حجامت برای بواسیر، با تخلیه مقداری خون از بدن، به تعادل در اخلاط و کاهش غلبه سودا کمک می‌کند. به طور کلی از روش حجامت ساکرال برای بواسیر استفاده می‌شود که محل حجامت بواسیر معمولا وسط کمر یا روی کتف‌ها می‌باشد. با تخلیه این خون، فضای بیشتری برای تولید خون سالم و تصفیه شده در بدن ایجاد می‌شود.
علاوه بر این، حجامت بواسیر بهبود گردش خون، اکسیژن‌رسانی و مواد مغذی به بافت‌ها را افزایش می‌دهد و به نوبه خود، باعث کاهش التهاب و تورم در ناحیه مقعد و رکتوم می‌شود. حجامت همچنین با تقویت سیستم ایمنی بدن، به مبارزه با عفونت و التهاب در ناحیه مقعد و رکتوم کمک می‌کند. در مجموع، حجامت با تعادل در اخلاط، بهبود گردش خون، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی، میتواند در درمان بواسیر و تسکین علائم آن موثر باشد.
توصیه های رژیم غذایی و پرهیز از مواد سودازا
طب سنتی برای تکمیل اثر حجامت در درمان بواسیر و به طور کلی ارتقای سلامتی، اگر طبق تقویم حجامت انجام شود، بر رعایت رژیم غذایی مناسب و پرهیز از مواد سودازا تأکید دارد. در ادامه به برخی از این توصیه‌ها اشاره می‌شود:
مصرف غذاهای مفید
میوه‌ها و سبزیجات به ویژه آنهایی که طبع گرم و تر دارند مانند انجیر، انگور، توت، خیار، کاهو، اسفناج و کدو سبز، برای تعادل اخلاط و رفع غلبه سودا مفید هستند. در کنار آن غلات کامل مانند جو، گندم و سبوس، سرشار از فیبر هستند که به هضم غذا و دفع مواد زائد از بدن کمک می‌کنند. حبوبات نیز مانند عدس، لوبیا و نخود، منبع خوبی از پروتئین، آهن و فیبر هستند که برای سلامتی بدن ضروری هستند. مغزها و دانه‌هایی مانند بادام، گردو، کنجد و تخمه آفتابگردان، سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. گوشت‌های سفید مانند مرغ و ماهی، منبع خوبی از پروتئین و چربی‌های سالم هستند که برای سلامتی بدن ضروری هستند.
مواد سودازا که باید از آنها پرهیز کرد
- غذاهای با طبع سرد و خشک: غذاهایی مانند گوشت قرمز، بادمجان، قارچ، یخ، نوشابه‌های گازدار و بستنی، طبع سرد و خشک دارند و می‌توانند باعث غلبه سودا در بدن شوند.
- غذاهای شور و پرادویه: غذاهای شور و پرادویه می‌توانند باعث تحریک معده و روده و تشدید علائم بواسیر شوند.
- کافئین و الکل: کافئین و الکل می‌توانند باعث کم‌آبی بدن و تشدید یبوست شوند که از عوامل ایجاد بواسیر هستند
- فست‌فود و غذاهای آماده: فست‌فود و غذاهای آماده معمولا سرشار از چربی‌های اشباع‌شده، قند و نمک هستند که برای سلامتی بدن مضر هستند و می‌توانند باعث غلبه سودا شوند.
گروه های ممنوع برای درمان بواسیر با حجامت
حجامت، در حالی که میتواند در درمان بواسیر و سایر بیماری‌ها موثر باشد، برای همه افراد مناسب نیست حتی بدون در نظر گرفتن محل حجامت بواسیر، گروه‌های زیر ممنوعیت انجام حجامت دارند:
- افراد مبتلا به ضعف و کم‌خونی، نباید حجامت انجام دهند زیرا حجامت میتواند به کم‌خونی آنها اضافه کند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های خونی مانند هموفیلی و کم‌خونی داسی‌شکل، نباید حجامت انجام دهند زیرا حجامت میتواند خطر خونریزی آنها را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی و فشار خون بالا، باید قبل از انجام حجامت با پزشک خود مشورت کنند.
- زنان باردار نباید حجامت انجام دهند زیرا حجامت میتواند خطر سقط جنین را افزایش دهد.
- افراد مصرف‌کننده داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین، باید قبل از انجام حجامت با پزشک خود مشورت کنند.
همچنین در صورت داشتن یبوست شدید، قبل از انجام خدمات حجامت در منزل، باید با پزشک خود مشورت کنید. در برخی موارد حجامت و بواسیر میتواند به طور موقت یبوست را بدتر کند. برای افراد مبتلا به یبوست شدید، قبل از انجام حجامت، باید یبوست آنها با روش‌های مناسب مانند مصرف فیبر، مایعات و داروهای ملین، درمان شود.
سخن پایانی
خوشبختانه، روش‌های درمانی متعددی برای این عارضه وجود دارد که در کنار هم می‌توانند به تسکین علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به بواسیر کمک کنند. در این مقاله، به بررسی اثربخشی حجامت در درمان بواسیر پرداختیم. طب سنتی، حجامت را با ایجاد تعادل در اخلاط و پاکسازی خون، روشی موثر در درمان بواسیر می‌داند. تحقیقات علمی نیز نشان داده‌اند که حجامت میتواند در بهبود علائم بواسیر مانند درد، خونریزی و التهاب موثر باشد. البته، لازم به ذکر است که حجامت به تنهایی کافی نیست و باید در کنار روش‌های طب نوین به کار گرفته شود. همچنین، قبل از انجام حجامت، مشورت با پزشک متخصص ضروری است تا از مناسب بودن این روش برای شما اطمینان حاصل شود.
سوالات متداول
حجامت چگونه به درمان بواسیر کمک می‌کند ؟
با تعادل در اخلاط، پاکسازی خون، بهبود گردش خون و کاهش التهاب.
آیا حجامت برای همه افراد مبتلا به بواسیر مفید است؟
حجامت میتواند برای بسیاری از افراد مبتلا به بواسیر مفید باشد، اما در برخی موارد مانند ضعف و کم خونی، بیماری های خونی، قلبی، بارداری، عفونت ها و مصرف داروهای رقیق کننده خون، حجامت میتواند، مضر باشد و انجام آن ممنوع است.
چه نوع حجامتی برای درمان بواسیر مناسب تر است؟
انواع مختلفی از حجامت وجود دارد، اما برای درمان بواسیر، حجامت عام (حجامت روی کتف ها) یا حجامت ساق پا رایج تر است. انتخاب نوع حجامت مناسب به شرایط بیمار و نظر پزشک متخصص طب سنتی بستگی دارد.
حجامت باید چند بار برای درمان بواسیر انجام شود؟
تعداد دفعات حجامت برای درمان بواسیر به شدت و نوع بواسیر، شرایط بیمار و نظر پزشک متخصص طب سنتی بستگی دارد. در برخی موارد، یک بار حجامت کافی است، اما در موارد دیگر ممکن است نیاز به چند بار حجامت با فواصل زمانی مشخص باشد.
